Măng đen di tích và lịc sử

                      ĐỊA CHÍ / LỊCH SỬ

MĂNG ĐEN – Chiến công xưa và sự vươn mình thức giấc hôm nay31-12-2010 12:25 PM

Măng Đen là tên một địa danh mà người Kinh gọi chệch từ tên T’măng Deeng của người Mơ Nâm, có nghĩa là vùng đất bằng phẳng và rộng lớn. Với độ cao trên 1.200m so với mực nước biển, Măng Đen là điểm phân thủy Đông-Tây Trường Sơn. Thế nên, khi ta ở trên đỉnh đèo Măng Đen vào khoảng những tháng 6,7 và 11, 12 ta có thể thấy ở thung lũng sườn Đông nắng vàng rực rỡ, phía thung lũng sườn Tây mây mù bao phủ trắng xóa, còn ở Măng Đen thì trời sáng sủa, gió se lạnh, khiến cho ta cảm giác lâng lâng.

 

Ai đã một lần đến cao nguyên Măng Đen (huyện Kon Plông) trong những ngày cuối đông, nếu không ngủ qua đêm thì không thể tắm mình trong “biệt dược” của thiên nhiên ban tặng. Măng Đen tuyệt đẹp. Phố núi mới hình thành vẫn mặc nguyên “chiếc áo” của cao nguyên hoang sơ, nên mới non tháng chạp đã nghe se se gió mỗi sớm mai thức giấc. Một đêm ở lại Măng Đen trong khách sạn Hưng Yên tráng lệ, lại bâng khuâng nhớ về công ơn các bậc tiền nhân đã đổ máu đào để mảnh đất này lên xanh những mầm sống mới. 

Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước Kon Plông, trong đó có Măng Đen được xây dựng thành vùng căn cứ cách mạng của Khu 5 và của tỉnh. Vì vậy, Mỹ-ngụy đã tập trung xây dựng tại đây các cứ điểm quân sự vững chắc, bao gồm khu vực đèo Măng Đen, Măng Buk, đồn Kon Plông và hệ thống đồn bốt dọc Quốc lộ 24, tạo thành cụm cứ điểm trấn ải phía cực Bắc Tây Nguyên, hòng uy hiếp phong trào cách mạng ở tỉnh Kon Tum. Trong đó, Măng Đen được Mỹ xây dựng thành cảng hàng không quan trọng để yểm trợ toàn bộ hệ thống cứ điểm trên địa bàn huyện Kon Plông. Đặc biệt, năm 1974, tại Măng Đen, địch duy trì bộ máy hành chính quận lỵ Chương Nghĩa.

Trong thế co cụm phòng ngự, chúng chia lực lượng thành 2 khu đóng giữ sát sân bay Măng Đen và tổ chức 6 trung đội dân vệ chốt giữ các ấp. Trước thực lực cách mạng ngày càng lớn mạnh ở vùng căn cứ kháng chiến, địch ra sức giành dân với ta ở vùng Kon Leng, Kô Chất. Lúc này, Đảng bộ H29 và H16 nhận định: “Địch đã đi vào thế suy yếu, chỉ lo phòng giữ, cố thủ là chính”. Từ đó, Đảng bộ chỉ đạo cán bộ và quân dân nắm vững phương châm: “Tấn công trong xây dựng, chuyển mạnh phong trào cách mạng ra tuyến trước, giữ vững tinh thần ý chí tiến công, tạo thế vây ép địch và sẵn sàng tiêu diệt chúng khi có thời cơ”. Đến giữa năm 1974, sau khi phân tích, đánh giá kỹ lưỡng tình hình, Tỉnh ủy và Bộ Tư lệnh B3 đã chủ trương tấn công tiêu diệt các cứ điểm của địch nhằm mở rộng vùng giải phóng, tạo đà tiến về vùng tạm chiếm ở thị xã Kon Tum.

     Trước sức mạnh tấn công như vũ bão của lực lượng vũ trang H16, H29, cùng bộ đội chủ lực Trung đoàn 28 (đoàn Đăk Tô) và một số binh chủng kỹ thuật của ta, ngày 30-10-1974, toàn bộ Ban chỉ huy Tiểu khu Kon Tum, Ban chỉ huy Tiểu khu Chương Nghĩa và Ban chỉ huy Tiểu đoàn Bảo an 254 của Ngụy đã bị quân ta vô hiệu hóa, tiêu diệt 226 tên địch, thu 539 khẩu súng các loại, 2 khẩu pháo 105 ly, 33 máy vô tuyến điện... Cờ Mặt trận Dân tộc giải phóng miền Nam Việt Nam tung bay trên các nẻo đường. Hơn 2 ngàn dân bị địch kìm kẹp được hoàn toàn giải phóng. Chiến thắng Măng Đen đã góp phần mở rộng vùng giải phóng đến sát thị xã Kon Tum, tạo thế và lực mới cho Chiến dịch Tây Nguyên, mở đường giải phóng Sài Gòn, kết thúc thắng lợi Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử.

Với những đóng góp to lớn trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, ngày 22-6-2000, Bộ trưởng Bộ Văn hóa-Thông tin Nguyễn Khoa Điềm đã ký quyết định công nhận “Di tích lịch sử cách mạng Măng Đen”. Đến tháng 10-2005, huyện Kon Plông đã vinh dự đón nhận danh hiệu “Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân”.

     Hôm nay, đi dọc Quốc lộ 24 đoạn ngang qua đỉnh đèo Măng Đen, chúng ta không còn ngạc nhiên khi nhìn thấy những ngôi biệt thự xinh xắn nằm dưới tán thông đang độ sung mãn. Tiềm năng du lịch nghỉ dưỡng sẽ là động lực để Măng Đen cất cánh bay lên, nối Kon Tum gần lại với đồng bằng. Đồng chí Võ Xuân Truyền - Phó Bí thư Huyện ủy, Chủ tịch UBND huyện Kon Plông cho biết: Qua 5 năm tái lập, cán bộ và nhân dân huyện Kon Plông đã đạt được những thành tựu rất đáng tự hào. Đến nay, Măng Đen đã có 25 dự án đăng ký đầu tư, 19 công trình thủy điện và đã tiến hành khởi công xây dựng 90/121 ngôi biệt thự. Trong đó nổi bật nhất là Khu khách sạn ven hồ Đăk Ke rộng 5 ha, do Công ty Cổ phần Hưng Yên làm chủ đầu tư, đã tạo một điểm nhấn quan trọng trong hệ thống các khu du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng ở Măng Đen. Tại đây, các khách sạn mi ni, nhà tháp kết hợp dịch vụ ăn uống, giải khát, ngắm cảnh, hệ thống nhà hàng siêu thị, karaôkê, massa, sân quần vợt, bể bơi… rồi sẽ xây dựng lên, tạo cho Măng Đen trở thành “Đà Lạt thứ hai” trên cao nguyên Kon Tum trong lành và ấm áp. Còn nữa, Công ty Cổ phần Sài Gòn-Măng Đen sẽ xây dựng khu du lịch sinh thái với 42 biệt thự và khách sạn 4 sao có sân gôn 18 lỗ, kết hợp nuôi thú rừng tự nhiên, với diện tích 500 ha. Ngoài ra, Dự án Khu du lịch Măng Đen Sfari với du lịch thác, hồ và nuôi thú để săn bắn trên diện tích 460 ha đã được lập xong. Công ty Thành Bưởi (thành phố Hồ Chí Minh) đầu tư rau hoa xứ lạnh. Đặc biệt, Dự án Khu du lịch và nhà nghỉ cao cấp hồ trung tâm-sân gôn của Công ty cổ phần Vinashin miền Trung liên kết cùng Ngân hàng Thương mại-Tài chính Dầu khí toàn cầu, Công ty cổ phần sân gôn Ngôi Sao Chí Linh, Công ty Cổ phần Du lịch-Thương mại và đầu tư Thủ Đô, Công ty Cổ phần Đầu tư xây dựng và phát triển hạ tầng Thành Trung… sẽ xây dựng trên diện tích 680 ha, với các lĩnh vực như: du lịch sinh thái hỗn hợp cao cấp, nhà biệt thự cao cấp, cải tạo sân bay Măng Đen và khu sân gôn 36 lỗ. Những dự án lớn ấy đã khẳng định trong nay mai, Măng Đen sẽ là điểm hẹn lý tưởng của du khách thập phương và xứng đáng trở thành 1 trong 3 vùng động lực phát triển kinh tế của tỉnh Kon Tum...

Trần Văn Phúc

KTO Express (Theo Sở Khoa học Công Nghệ KT